BanerBanerBanerBanerBaner

Nabycie spadku – w sądzie czy u notariusza?

Po śmierci bliskiej nam osoby powinniśmy przeprowadzić postępowanie spadkowe, aby uregulować cywilnoprawne obowiązki i prawa zmarłego a także zabezpieczyć swoją interesy jako spadkobiercy.

Obraz:

Obecnie przepisy pozwalają na sądowe stwierdzenie nabycia spadku lub notarialne poświadczenie dziedziczenia, oba sposoby potwierdzają fakt nabycia przez określone osoby spadku i określają część spadku przypadającą spadkobiercy.

Postanowienie stwierdzające nabycie spadku może być wydane nawet gdy od śmierci spadkodawcy minęło kilkadziesiąt lat. W prawie cywilnym występują jednak terminy, o których spadkobierca musi pamiętać. Jeżeli podejrzewamy, że spadkodawca mógł po sobie pozostawić długi, których nie chcemy spłacać to musimy przed upływem 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedzieliśmy się o tytule swego powołania do spadku, tj. od dnia, w którym dowiedzieliśmy się, że jesteśmy spadkobiercą (w większości przypadków jest to dzień, w którym dowiedzieliśmy się o śmierci spadkodawcy; jednak dla każdego spadkobiercy powinien być ustalany indywidualnie), złożyć oświadczenie o jego odrzuceniu lub przyjęciu. Brak oświadczenia spadkobiercy w wyżej określonym terminie powoduje przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza, że spadkobierca odpowiada za długi spadkowe wyłącznie w granicach wartości otrzymanego majątku (przykład: spadkodawca zostawił spadek w wysokości 120 tyś. zł a ma długi w wysokości 150 tyś. zł, długi spadkowe są zatem dziedziczone to wartości spadku, czyli do 120 tyś. zł; art. 1015 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego- przepis w tym brzmieniu dotyczy spadków otwartych od dnia 18 października 2015 roku). Takie oświadczenie możemy złożyć przed sądem lub u notariusza.

Jeśli zdecydujemy się złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku do sądu to powinniśmy w nim podać nasze dane, adres zamieszkania oraz numer PESEL oraz określić osobę spadkodawcy, jego ostatnie miejsce zamieszkania, datę śmierci, osoby zainteresowane (potencjalni spadkobiercy), informację o testamencie lub jego braku. Do wniosku należy dołączyć odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy oraz odpisy aktów stanu cywilnego (odpis aktu małżeństwa, odpis aktu urodzenia), z których będzie wynikało pokrewieństwo dające podstawy do dziedziczenia.

Od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku po jednym spadkodawcy pobiera się opłatę w wysokości 50 zł oraz 5 zł za rejestrację tego postanowienia. Jeżeli z takim wnioskiem występuje kilku wnioskodawców ponoszą oni tylko jedną opłatę. Za każde oświadczenie złożone w toku posiedzenia, sąd pobiera opłatę sądową w wysokości 50 zł.

W przypadku, kiedy zdecydujemy się pójść do notariusza w celu dokonania notarialnego poświadczenia dziedziczenia musimy spełnić pewne niezbędne warunki, a mianowicie: jednocześnie muszą być obecni w kancelarii notarialnej wszyscy spadkobiercy, musi być zgodność między spadkobiercami (nie może być sporu co do spadku). Wszyscy spadkobiercy muszę żyć, w przypadku jednak, gdy któryś ze spadkobierców zmarł przed upływem terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku, to jego spadkobiercy wstępują w jego prawa i to oni będą występować u notariusza jako spadkobiercy.

Na sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia składają się następujące koszty: sporządzenie protokołu dziedziczenia – 50 zł, sporządzeni aktu poświadczenia dziedziczenia – 100 zł, otwarcie testamentu – 50 zł, koszty wypisów – 6 zł od strony.

Zaletę poświadczenia dziedziczenia jest szybkość tego postępowania oraz możliwość sporządzenia tego aktu w każdej kancelarii notarialnej. W przypadku wniosku o stwierdzenie nabycia spadku musi być on złożony w sądzie rejonowym (wydział cywilny) właściwym ze względu na ostanie miejsce zamieszkania spadkodawcy.