BanerBanerBanerBanerBaner

Czy możliwe jest przymusowe leczenie alkoholizmu?

Kwestie postępowania w stosunku do osób nadużywających alkoholu reguluje ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2151 z późn. zm.). Podstawowym założeniem jest jednak, że poddanie się leczeniu odwykowemu jest dobrowolne, bowiem wtedy może przynieść najlepsze efekty. Wyjątki od tej zasady określa ww. ustawa.

Istnieje możliwość nałożenia na osobę uzależnioną obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu przez sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym. Wniosek o zobowiązanie do leczenia odwykowego może być złożony do sądu tylko przez określone podmioty, a mianowicie przez gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych lub przez prokuratora. Pierwszym krokiem jest więc złożenie np. przez członka rodziny wniosku do gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub do prokuratora. Gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych wzywa osoby zgłoszone na spotkanie, kieruje na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, przestawia propozycję leczenia odwykowego, gdy stwierdzono uzależnienie, a w ostateczności kieruje wniosek do sądu w przypadku braku współpracy z osobą uzależnioną. W toku postępowania przed sądem rejonowym przeprowadza się postępowanie dowodowe (np.: dowód z dokumentów, dowód z zeznań świadków, dowód z opinii biegłego, wywiad środowiskowy przez kuratora sądowego, obserwację w zakładzie leczniczym), by zweryfikować, czy uczestnik jest faktycznie uzależniony od alkoholu oraz to, czy dopuszcza się negatywnych zachowań, które opisane są w art. 24 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Do zachowań tych należą:

- powodowanie rozkładu życia rodzinnego,

- powodowanie demoralizacji małoletnich,

- uchylanie się obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny albo

- systematyczne zakłócanie porządku publicznego.

Jeżeli w toku postępowania sąd ustali, że uczestnik jest uzależniony od alkoholu i dopuszcza się chociażby jednego z ww. zachowań, może zobowiązać uczestnika do poddania się leczeniu w stacjonarnym lub niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego. Orzekając o obowiązku poddania się leczeniu sąd może ustanowić na czas trwania tego obowiązku nadzór kuratora sądowego. W stosunku do osoby, do której orzeczony został prawomocnie obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu, sąd wzywa ją do stawienia się dobrowolnie w oznaczonym dniu we wskazanym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu poddania się leczeniu, z zagrożeniem zastosowania przymusu w wypadku uchylania się od wykonania tego obowiązku. Sąd zarządza przymusowe doprowadzenie do zakładu leczniczego osoby uchylającej się od wykonania wyżej wymienionych obowiązków. Osoba doprowadzana jest obowiązana stosować się do poleceń funkcjonariusza Policji niezbędnych do dokonania doprowadzenia, a wobec osoby doprowadzanej, która stawia opór lub jest agresywna, może być zastosowany przymus bezpośredni w formie przytrzymania lub unieruchomienia. Osoba, w stosunku do której orzeczony został obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu, związanemu z pobytem w stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego, nie może opuszczać terenu tego zakładu bez zezwolenia kierownika zakładu. Obowiązek poddania się leczeniu trwa tak długo, jak tego wymaga cel leczenia, nie dłużej jednak niż 2 lata od chwili uprawomocnienia się postanowienia sądu.

 

Agata Rolka

Radca Prawny

 

 

Artykuł przygotowany w ramach dotacji udzielonej przez Zarząd Powiatu Piotrkowskiego na realizację w roku 2024 zadań publicznych w zakresie powierzenia prowadzenia punktu nieodpłatnej pomocy prawnej, punktu świadczenia nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz edukacji prawnej na terenie Powiatu Piotrkowskiego

Powrót do listy aktualności